توقیف خودرو به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد و روند قانونی آن نیز زمان‌بر است. اگر از آن دسته افرادی هستید خودروی توقیفی دارند یا که احتمال می‌دهند خودرو ممکن است توقیف شود، این مقاله برای شماست. توقیف شدن خودرو به هیچ وجه حس جالبی نیست و بدتر از آن گرفتار شدن در هزارتوی کارهای اداری برای ترخیص خودرو است. مخصوصا اینکه ندانید از کجا باید شروع کنید و چه مدارکی نیاز دارید. در این مطلب به دلایل توقیف خودرو می‌پردازیم، مدارک لازم و مراحل ترخیص خودرو را بررسی می‌کنیم و در نهایت مراکزی را که خودروها به آنجا منتقل می‌شوند، معرفی می‌کنیم.
دلایل توقیف خودرو
در ابتدا باید بدانید که به طور کلی دو نوع توقیف خودرو وجود دارد؛ توقیف سیستمی (قانونی) و توقیف فیزیکی. توقیف سیستمی به این معناست که شما همچنان حق استفاده از خودروی خود را دارید، ولی نمی‌توانید آن را بفروشید یا اقدام به خرید بیمه برای آن کنید. این توقیف به دلیل تخلفات، بدهی‌ها و عدم پرداخت عوارض صورت می‌گیرد. همچنین مراجع قضایی هم می‌توانند در صورتی که خودروی شما به عنوان وثیقه یا تضمین بدهی ثبت شده یا در پرونده‌های قضایی به عنوان بخشی از احکام دادگاه (مثل مهریه) توقیف شده باشد، اقدام به توقیف خودروی شما کنند.
در توقیف فیزیکی هم خودرو از شما گرفته و به پارکینگ انتقال داده می‌شود. رایج‌ترین دلیل توقیف فیزیکی خودرو، ارتکاب تخلفات راهنمایی و رانندگی است. در مواردی هم که دستگاه قضایی توقیف سیستمی را کافی نداند، می‌تواند حکم به توقیف فیزیکی خودرو بدهد. در ادامه می‌توانید رایج‌ترین دلایل توقیف خودرو را به تفکیک نوع توقیف، بررسی کنید.
دلایل مرتبط با تخلفات رانندگی
این دلایل بسیار گسترده هستند از انجام حرکات مارپیچ گرفته تا تصادفات منجر به فوت و جرح را شامل می‌شوند.
- عدم پرداخت خلافی: عدم پرداخت خلافی خودرو تا بیش از سه میلیون تومان، منجر به توقیف خودروی شما خواهد شد.
- نداشتن گواهینامه معتبر: اگر گواهینامه نداشته باشید یا اعتبار آن منقضی شده باشد، در صورت مشاهد توسط پلیس راهور، خودروی شما به پارکینگ منتقل می‌شود.
- نداشتن بیمه شخص ثالث: داشتن بیمه شخص ثالث برخلاف بیمه بدنه خودرو اجباری است و در صورت نداشتن آن، پلیس می‌تواند خودروی شما را توقیف کند.
- تغییر در مشخصات فنی خودرو بدون مجوز: هر تغییر بدون مجوزی که در مشخصات فنی اصلی خودرو مثل رنگ، موتور یا پلاک انجام شود، به توقیف خودرو می‌انجامد
- رانندگی خطرناک و ایجاد مزاحمت: رانندگی با سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز، ایجاد تصادف و یا ایجاد مزاحمت برای سایر رانندگان به توقیف خودرو منجر خواهد شد.
- انجام همزمان دو یا چند تخلف: اگر شما دو یا چند تخلف شامل حرکات مارپیچ، سرعت بالا و غیرمجاز، پارک کردن در پیاده رو، توقف در محل‌های پارک ممنوع، عبور از چراغ قرمز، تجاوز به چپ از محور راه، رانندگی بر خلاف جهت در خیابان یک‌طرفه و سبقت غیرمجاز را به‌طور همزمان انجام دهید، خودروی شما توقیف خواهد شد.
- مصرف مشروبات الکلی یا مواد مخدر حین رانندگی: رانندگی تحت تاثیر الکل یا مواد مخدر جرم محسوب شده و توقیف خودرو و لغو گواهینامه را به دنبال خواهد داشت.
تصادفات رانندگی
در این شرایط، در دو حالت خودروی شما توقیف می‌شود:
- تصادفات منجر به جرح یا فوت: اگر در اثر تصادف، خسارت‌های جانی شامل فوت و جرح به بار بیاید، خودرو تا زمان رسیدگی به پرونده توقیف خواهد شد.
- فرار از صحنه تصادف: اگر راننده مقصر پس از تصادف از محل حادثه متواری شود، حکم توقیف خودروی وی صادر و در صورت مشاهده توسط پلیس راهور به پارکینگ منتقل می‌شود.
توقیف توسط مراجع قضایی
مراجع قضایی می‌توانند در موارد زیر برای توقیف خودرو حکم صادر کنند؛
- بدهی مالی: در صورت محکومیت فرد به دلیل بدهی مالی و عدم امکان پرداخت بدهی، دادگاه می‌تواند خودروی وی را برای جبران بدهی توقیف کند.
- محکومیت کیفری: مراجع قضایی می‌توانند به عنوان بخشی از مجازات برخی از جرائم، خودروی مجرم را توقیف کنند.
- تضمین دعاوی: در برخی از دعاوی حقوقی، برای تضمین پرداخت احتمالی خسارت، دادگاه ممکن است دستور توقیف خودرو را صادر کند.
علاوه‌بر دلایل فوق، موارد دیگری هم می‌تواند به توقیف خودرو منجر شود. مثل:
- توقیف خودروهای مسروقه: خودروهایی که به سرقت رفته‌اند، در صورت شناسایی توقیف خواهند شد.
- توقیف خودروهایی که برای ارتکاب جرم به کار می‌روند: خودروهایی که برای قاچاق، حمل مواد مخدر یا سایر جرایم استفاده می‌شوند، توقیف خواهند شد.
- شکایت از پلاک خودرو: اگر برای ماشین به هر دلیلی شکایتی برای خودرو ثبت شود، پلیس راهور نیروی انتظامی می‌تواند در صورت مشاهده و استعلام، اقدام به توقیف خودرو کند.
- استفاده از پلاک مخدوش یا غیر قانونی: اگر به هر دلیلی پلاک خودرو مخدوش شود و قابل خواندن نباشد، یا پلاک مسروقه و غیرقانونی باشد، پلیس راهور می‌تواند خودرو را توقیف کند.
- توقیف به درخواست سازمان‌های دولتی: برخی از سازمان‌های دولتی مانند سازمان امور مالیاتی یا گمرک می‌توانند برای وصول مطالبات خود، حکم توقیف خودرو را بگیرند.
- توقیف به دلیل فقدان مدارک خودرو: اگر مدارک مهم خودرو مثل کارت ماشین یا سند مالکیت وجود نداشته باشد، امکان توقیف خودرو وجود دارد. همچین نمره منفی گواهینامه هم می‌تواند روی توقیف خودرو تاثیرگذار باشد.
- توقیف خودرو به علت کشف حجاب: بر اساس قوانین اگر در خودرو، خانمی اقدام به کشف حجاب کند، امکان توقیف خودرو وجود دارد. به این ترتیب که اگر تعداد این تخلف ۳ بار یا بیشتر باشد، پلیس راهور در صورت مشاهده و استعلام، اقدام به توقیف خودرو می‌کند. در هر باری که این تخلف صورت بگیرد، یم پیامک به صاحب خودرو ارسال می‌شود. بعد از پیامک سوم، خودرو مشمول توقیف خواهد شد.
نحوه توقیف و انتقال خودرو به پارکینگ
همانطور که اشاره کردیم، خودروی شما به دلیل تخلفات رانندگی، اجرای احکام قضایی یا دلایل دیگر، توسط مقامات مربوطه توقیف و به پارکینگ منتقل می‌شود. مراحل این کار هم به ترتیب زیر است:
- توقف خودرو: خودروی شما توسط مامور راهنمایی و رانندگی یا مامور اجرای احکام، متوقف می‌شود.
- استعلام خلافی یا حکم قضایی مربوطه: پلیس پس از توقف خودروی شما، اقدام به استعلام سوابق پلاک و دلایل تخلف کرده، شما در جریان آن قرار می‌دهد و دلیل توقیف خودرو به شما اعلام می‌کند.
- بررسی مدارک: مدارک خودرو مانند گواهینامه، کارت خودرو و بیمه شخص ثالث توسط مامور راهنمایی و رانندگی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
- صدور قبض جریمه: در صورت تخلف رانندگی، قبض جریمه صادر می‌شود.
- انتقال به پارکینگ: آخرین مرحله نیز انتقال خودرو با استفاده از جرثقیل یا یدک‌کش به پارکینگ است.
بهتر است این نکات را نیز در ذهن داشته باشید:
- اگر خود شما در محل توقیف حضور داشته باشید و دلیل قانع‌کننده‌ای برای عدم تخلف ارائه دهید، ممکن است بتوانید از توقیف خودروی خود جلوگیری کنید.
- در صورت انتقال خودرو به پارکینگ، هزینه‌های پارکینگ به عهده شما خواهد بود و باید و به ازای هر روز نگهداری خودرو در پارکینگ، مبلغی را پرداخت کنید.
- چنانچه در زمان انتقال یا نگهداری خودرو در پارکینگ آسیب یا خسارتی به ان وارد شود، می‌توانید از مراجع قضایی شکایت کنید.
چطور بدانیم خودرو به کدام پارکینگ منتقل شده است؟
اگر خودروی شما به پارکینگ منتقل شده باشد و خود شما در جریان این موضوع نباشید، چند راه برای این کار وجود دارد؛ می‌توانید با شماره ۱۱۰ تماس بگیرید، مستقیما به پلیس راهور مراجعه کنید یا اگر می‌دانید که خودروهای توقیفی به کدام پارکینگ منتقل می‌شوند، با پارکینگ مربوطه تمای بگیرید.
تفاوتی ندارد که از چه روشی استفاده می‌کنید؛ بعد از اطلاع از این انتقال، اولین کاری که باید انجام دهید، پرداخت خلافی خودرو است که از به راحتی از طریق سامانه‌های مختلف مثل «سامانه سخا» قابل انجام است. اگر سوال شما این است که سامانه سخا چیست یا چطور باید از آن استفاده کرد، باید بگوییم که سخا یک سامانه الکترونیکی است که توسط پلیس راهور ناجا راه‌اندازی شده و تمامی خدمات مرتبط با پلیس مثل ترخیص خودرو، پرداخت خلافی، امور مربوط به گذرنامه و موارد مشابه دیگر در آن قابل دسترسی است.
مراحل ترخیص خودرو از پارکینگ
پس از اینکه خودروی شما توقیف شد، باید مراحل مختلفی را برای ترخیص آن انجام دهید. این کار تحت نظارت ستاد ترخیص انجام می‌شود. مراحلی که شما باید انجام دهید، به این ترتیب است که ابتدا باید خلافی خودرو خود را پرداخت کنید. انجام این کار به لطف اینترنت و سامانه‌ها و اپلیکیشن‌های مختلف به راحتی قابل انجام است و اگر هم تاکنون به این شکل اقدام نکرده‌اید، می‌توانید با مطالعه آموزش پرداخت خلافی خودرو در وبلاگ تاپ، از مراحل و چند و چون آن آگاهی پیدا کنید.
در مرحله بعدی باید مدارک مورد نیاز را به پلیس راهور ارائه دهید و زمانی که هزینه‌های مرتبط مثل هزینه پارکینگ را پرداخت کردید، می‌توانید پس از چند روز اقدام به آراد کردن خودروی خود کنید. ذکر این نکته هم بد نیست که امکان ترخیص اینترنتی خودروها هم از سوی نیروی انتظامی فراهم شده است.
مدارک لازم برای ترخیص خودرو از پارکینگ
مدارکی که شما برای ترخیص خودرو نیاز دارید، به شرح زیر است:
- اصل و کپی کارت خودرو یا برگ سبز خودرو
- اصل و کپی گواهینامه صاحب خودرو
- مدارک هویتی صاحب خودرو (کارت ملی یا شناسنامه)
- تکمیل برگه اطلاعات شخصی
- برگه پرداختی خلافی خودرو و وضعیت آن
- فیش پرداختی عوارض سالیانه شهرداری
- پرداخت هزینه‌های پارکینگ که شامل هزینه جرثقیل یا یدک کش هم می‌شود
چند نکته:
- بهتر است برای اطمینان از صحت اطلاعات و مراحل ترخیص، قبل از مراجعه به پارکینگ، با آن مرکز تماس بگیرید.
- تمامی مدارک باید به نام مالک خودرو باشد.
- بهتر است یک کپی از مدارک را نیز به همراه داشته باشید.
مراحل ترخیص اینترنتی خودروی توقیفی
پیش از این نیز به این موضوع اشاره کردیم که امکان ترخیص اینترنتی خودروها نیز وجود دارد و ساز و کار آن هم به این ترتیب است که شما باید از طریق وب‌سایت پلیس راهور ۱۲۰ به نشانی www.rahvar120.ir اقدام کنید. همچنین این کار از طریق اپلیکیشن «پلیس من» نیز این کار را انجام دهید. همچنین علاوه‌بر ترخیص اینترنتی خودروی توقیفی خود، سایر امور مربوط به راهنمایی و رانندگی مانند صدور گواهینامه، شماره‌گذاری، مشاهده جدول تخلفات رانندگی و موارد مشابه نیز قابل انجام است.
شما پس از ورود به وب‌سایت، باید مدارک لازم برای ترخیص خودرو را در این وب‌سایت آپلود کرده و مبالغ لازم را هم پرداخت کنید. پس از انجام مراحل، شما می‌توانید از محل پارکینگ خودروی خود آگاهی پیدا کرده و با مراجعه به آنجا خودروی خود را تحویل بگیرید.
ساز و کار اپلیکیشن پلیس من هم تقریبا به همین ترتیب است. در این اپلیکیشن، شماره پلاک خودروی خود را وارد می‌کنید و پس از آگاهی از میزان تخلفات و عوارض، آن‌ها را پرداخت می‌کنید. سپس مدارک لازم را هم آپلود کرده و مبلغ تعیین‌شده را هم پرداخت می‌کنید. مرحله آخر هم مراجعه به پارکینگ و آزاد کردن خودرو است. توجه داشته باشید که این کار باید توسط صاحب خودرو انجام شود.
بررسی شرایط خاص رفع توقیف خودرو
ممکن است که خودروی توقیفی شما شرایطی داشته باشد که نتوان به شکل معمول و با استفاده از مراحل و مدارک فعلی، آن را ترخیص کرد؛ مثلا خودروی شما مدارک ناقصی داشته باشد یا اینکه صاحب خودرو امکان حضور و ترخیص آن را نداشته باشد. در ادامه سه مورد از این شرایط استثنائی و کارهایی که باید برای ترخیص خودرو در این شرایط انجام داد را بررسی می‌کنیم.
ترخیص خودرو بدون برگ سبز
برگ سبز خودرو، یکی از مدارکی است که شما نیاز دارید تا با استفاده از آن، اقدام به ترخیص خودروی توقیف شده خود کنید. چرا که این مدرک ثابت می‌کند که شما صاحب خودرو هستید؛ در صورتی که این مدرک موجود نباشد، شما نمی‌توانید خودروی خود را از پارکینگ خارج کنید.
برای رسیدگی به این موضوع شما باید اقدامات ابتدا باید به پلیس راهنمایی و رانندگی مراجعه کرده و اعلام مفقودی کنید و در مرحله بعد باید درخواست صدور برگ سبز المثنی بدهید که پروسه‌ای زمان‌بر است. در مواردی ممکن است که با ارائه سایر مدارک مثل کارت ماشین یا بیمه‌نامه بتوانید کارهای ترخیص خودرو را انجام دهید. اما این گزینه همیشه جوابگو نیست.
ترخیص خودرو بدون حضور مالک
ترخیص خودروی توقیف شده بدون حضور مالک در شرایط خاصی امکان‌پذیر است که البته باید مطابق با برخی قوانین و ارائه مدارک مشخص باشد. این شرایط معمولاً در مواردی اتفاق می‌افتد که مالک به دلایلی مانند بیماری، سفر، یا فوت قادر به حضور فیزیکی نباشد. در شرایطی که صاحب خودرو فوت کرده باشد، وارث قانونی باید گواهی فوت وی، گواهی انحصار وراثت و سایر مدارک مربوط به وراثت را ارائه دهد که خود این موضوع فرآیندی زمان‌بر است و نیاز به حکم دادگاه نیز دارد.
اما اگر صاحب خودرو زنده باشد و بنا به هر دلیلی امکان حضور و پیگیری امور مربوط به ترخیص را نداشته باشد، به وکالت‌نامه رسمی از سوی وی نیاز است که باید توسط مالک خودرو تنظیم شده و در دفاتر اسناد رسمی ثبت شود. وکیل وی باید با در دست داشتن وکالت‌نامه، کارت ملی خود و سایر مدارک مورد نیاز و طی مراحل ترخیص خودرو، در نهایت به پارکینگ مراجعه کند.
ترخیص خودرو با قولنامه
ترخیص خودروی توقیفی با استفاده از قولنامه به طور معمول امکان‌پذیر نیست. با اینکه قولنامه به عنوان یک قرارداد خرید و فروش در نظر گرفته می‌شود، اما از نظر قانونی به اندازه سند مالکیت اعتبار ندارد و نمی‌توان از آن برای اثبات مالکیت خودرو کرد.
آدرس مراکز ترخیص خودرو تهران
هر خودرویی که توسط پلیس راهور توقیف می‌شود، صاحب آن باید برای انجام مراحل ترخیص باید به ستادهایی که برای این کار در تمام شهرهای کشور در نظر گرفته شده، مراجعه کند. در شهر تهران شما باید برای پیگیری و انجام مراحل ترخیص خودروی خود، به یکی از ستادهای ترخیص خودرو که در ادامه فهرست شده‌اند، مراجعه کنید؛
| ستاد ترخیص خودرو | آدرس ستاد ترخیص خودرو |
| ستاد ترخیص مرکزی | خیابان زنجان، خیابان ستارخان، جنب کلانتری ۱۱۸ ستارخان |
| ستاد ترخیص خلیج فارس | کیلومتر هفت جاده قدیم کرج، خیابان خلیج فارس، خیابان راهنما |
| ستاد ترخیص منطقه ۳ پلیس راهور | خیابان پاسداران، خیابان گل‌نبی |
| ستاد ترخیص منطقه ۸ پلیس راهور | بزرگراه همت، جنت‌آباد شمالی، خیابان دانش |
| ستاد ترخیص منطقه ۶ پلیس راهور | میدان ولی‌عصر، ابتدای بلوار کریمخان زند |
| ستاد ترخیص منطقه ۸ پلیس راهور | بزرگراه شهید باقری، تقاطع خیابان رسالت |
| ستاد ترخیص منطقه ۱۱ پلیس راهور
ستاد ترخیص منطقه ۱۵ پلیس راهور |
میدان قزوین، خیابان قزوین، جنب شهرداری منطقه ۱۱
سه‌راه افسریه، پشت شهرداری منطقه ۱۵، جنب ترمینال خاوران |
| ستاد ترخیص منطقه ۱۷ پلیس راهور | بزرگراه آیت‌الله سعیدی، پل ساوه، خیابان آزادی، جنب آتش‌نشانی |
| ستاد ترخیص منطقه ۲۰ پلیس راهور | شهرری، خیابان شیرازی، روبروی فروشگاه شهروند |
موارد و مراحل شکایت از پارکینگ
در مواردی ممکن است که در فرآیند انتقال و نگهداری خودروی توقیف شده در پارکینگ، اتفاقاتی رخ دهد یا شرایطی پیش آید که به خودروی شما آسیب وارد شده یا مجبور به پرداخت هزینه اضافی غیرقانونی شوید. مهم‌ترین مواردی که ممکن است در این شرایط پیش آیند، عبارتند از:
- دریافت هزینه‌های اضافی
- عدم تحویل خودرو در موعد مقرر
- آسیب دیدن خودرو
- سرقت لوازم خودرو
- عدم ارائه خدمات مناسب برای نگهداری از خودرو
- رفتار نامناسب کارکنان پارکینگ
در چنین شرایطی شما حق شکایت از پارکینگ را دارید. برای این کار باید مراحل زیر را طی کنید:
جمع‌آوری مدارک لازم شامل
- قرارداد پارکینگ (در صورت وجود)
- قبض‌های پرداخت هزینه
- گزارش پلیس در صورت وقوع جرم (سرقت، آسیب به خودرو)
- عکس‌های خودرو قبل و بعد از ورود به پارکینگ (در صورت امکان)
- هر مدرک دیگری که نشان‌دهنده تخلف پارکینگ باشد.
شکایت به اداره پلیس
اگر خودروی شما آسیب دیده یا مورد سرقت قرار گرفته باشد، باید به کلانتری محل وقوع حادثه یا پارکینگ، مراجعه کرده و شکایت خود را به صورت کتبی ثبت کنید. پلیس پس از بررسی شکایت شما، اقدامات لازم را انجام خواهد داد.
سازمان تعزیرات حکومتی
اگر شکایت شما مربوط به تخلفاتی مانند دریافت هزینه‌های اضافی باشد، می‌توانید نزد سازمان تعزیرات حکومتی، از پارکینگ خاطی شکایت کنید.
دادگاه عمومی
اگر خسارت‌های وارد شده به خودروی شما قابل توجه بوده یا اختلاف شما با پارکینگ پیچیده باشد، می‌توانید به دادگاه عمومی مراجعه و دعوی حقوقی مطرح کنید. این چند نکته را در ذهن داشته باشید:
- برای طرح شکایت، مهلت‌های قانونی محدودی وجود دارد. بنابراین بهتر است هر چه سریع‌تر شکایت خود را مطرح کنید.
- اگر فکر می‌کنید که ممکن است شکایت شما پیچیدگی زیادی داشته باشد، قبل از طرح شکایت، با یک وکیل مشورت کنید تا از حقوق خود به طور کامل آگاه شوید.
- هر مدرک مرتبط، کافی و مستندی، باعث افزایش احتمال موفقیت شما خواهد شد.
- در صورت وجود شاهد برای ادعای شما، از آن‌ها بخواهید که در دادگاه شهادت دهند.
- روند رسیدگی به پرونده‌های حقوقی ممکن است زمان‌بر باشد.
توقیف خودرو، موضوعی قانونی است
با این که توقیف خودرو اصلا اتفاق خوشایندی نیست، اما به یاد داشته باشید که در هر صورت این یک موضوع قانونی است و باید از طریق مجاری مربوطه و انجام مراحل لازم برای ترخیص خودروی خود اقدام کنید. برای پیشگیری از چنین اتفاقی هم بهتر است که همواره و در زمان‌های مشخص نسبت به استعلام و پرداخت خلافی خودروی خود اقدام کنید.