افرادی که مدام به کشورهای دیگر سفر می‌کنند، معمولا به دنبال تجربه سفر با وسیله نقلیه شخصی به خارج مرزها یا رانندگی در کشورهای دیگر هستند؛ اما رسیدن به این خواسته نیاز به امکاناتی دارد که جزو ملزومات رانندگی در خارج از کشور است. ابتدایی‌ترین و شاید مهم‌ترین موردی که یک فرد برای رانندگی در خارج از ایران به آن نیاز دارد گواهینامه بین‌المللی است. گواهینامه بین‌المللی رانندگی یکی از اسناد مهمی است که به افراد اجازه می‌دهد در خارج از کشور خود به‌طور قانونی رانندگی کنند. دریافت گواهینامه بین‌المللی برای مسافران، مهاجران و افرادی که به‌طور موقت به کشورهای دیگر سفر می‌کنند، کاربرد فراوانی دارد.

خبر خوش این است که امکان دریافت گواهینامه بین‌المللی در ایران هم وجود دارد اما برای گرفتن گواهینامه بین‌المللی باید چندین مرحله را طی کرده و مدارک خاصی را فراهم آورید. در این مطلب به سراغ مراحل دریافت گواهینامه بین‌المللی رفته و تمامی ملزومات و مدارک لازم گواهینامه بین‌المللی را با هم بررسی خواهیم کرد. پس اگر شما هم قصد گرفتن گواهینامه بین‌المللی دارید تا انتهای این متن با ما همراه باشید.

گواهینامه بین‌المللی چیست و چه کاربردی دارد؟

گواهینامه بین‌المللی رانندگی (IDP) یا (International Driving Permit) مدرکی است که به دارنده آن اجازه می‌دهد در کشورهای خارجی، براساس قوانین بین‌المللی، رانندگی کند. سازمان جهانی اتومبیل‌رانی، مرکز جهانی صدور گواهینامه بین‌المللی برای کشورهایی است که به عضویت این سازمان در آمده‌اند. این گواهینامه قابلیت ترجمه به ۷ زبان زنده دنیا را داشته و در ۱۹۶ کشور دنیا معتبر است. داشتن این مدرک برای سفرهای خارجی با وسیله نقلیه شخصی الزامی است. دلیل این امر این است که در بسیاری از کشورها گواهینامه ملی کشور مبدا به‌تنهایی معتبر نبوده و نیاز به این ترجمه معتبر وجود دارد. 

گواهینامه بین‌المللی علاوه‌بر امکان رانندگی، مزایای دیگری هم دارد. از جمله مزایای دریافت گواهینامه بین‌المللی، تسهیل روند اجاره خودرو در کشورهای خارجی است. در تمام کشورهای دنیا کمپانی‌هایی وجود دارند که به افراد خدمات مربوط به اجاره خودرو ارائه می‌دهند. یکی از ملزومات اجاره خودرو از این کمپانی‌ها، ارائه گواهینامه بین‌المللی توسط فرد اجاره‌کننده خودرو است. همچنین در مواردی امکان استفاده از گواهینامه بین‌المللی به‌عنوان یک مدرک شناسایی معتبر هم وجود دارد.

شرایط و مدارک لازم برای دریافت گواهینامه بین‌المللی

برای دریافت گواهینامه بین‌المللی باید ابتدا از شرایط لازم برای اخذ گواهینامه بین‌المللی مطلع شوید. افراد متقاضی دریافت گواهینامه بین‌المللی باید گواهینامه ملی معتبر داشته و سن آن‌ها بالای ۱۸ سال باشد. داشتن گواهینامه ملی به این معناست که تمام قوانین داخلی مانند نمره منفی، خلافی و … هم در دریافت گواهینامه بین‌المللی شما تاثیر خواهد داشت. به‌یاد داشته باشید که ممکن است برخی از کشورهای خاص، شرایط اضافی برای دریافت گواهینامه بین‌المللی داشته باشند که باید پیش از درخواست به آن‌ها توجه کنید. در ادامه به بررسی مدارک لازم گواهینامه بین‌المللی خواهیم پرداخت:

• اصل گواهینامه رانندگی معتبر جمهوری اسلامی ایران با اعتبار حداقل یک‌ماه و سه‌روز برای دریافت گواهینامه بین‎المللی رانندگی یک‌ساله و اعتبار حداقل سه سال برای گرفتن گواهینامه بین‌المللی سه‌ساله
• یک‌قطعه عکس تمام رخ ۳×۴ ( بدون کلاه، عینک و لباس فرم، برای بانوان محترم دارا بودن حجاب اسلامی الزامی است)
• گواهینامه بین‌المللی قبلی (در صورت سابقه در دریافت گواهینامه بین‌المللی و معتبر بودن آن)
• اصل یا کپی صفحه اول گذرنامه
• تکمیل فرم درخواست
• پرداخت هزینه‌های مصوب برای دریافت گواهینامه بین‌المللی

نکته: هرگونه تغییر در نام و نام‌خانوادگی یا حذف پسوند و پیشوند، مستلزم تعویض گواهینامه ملی بوده و فرد متقاضی باید گواهینامه ملی خود را تعویض کند. در صورت عدم تعویض گواهینامه، باید تاییدیه تغییر نام خود را در سیستم اداره راهنمایی و رانندگی به همراه سربرگ آن اداره ارائه نماید.

مراحل اخذ گواهینامه بین‌المللی

پس از آشنایی با مفهوم گواهینامه بین‌المللی و شرایط دریافت آن، لازم است که به نحوه دریافت این گواهینامه هم بپردازیم. برای گرفتن گواهینامه بین‌المللی دو روش وجود دارد، روش حضوری و روش آنلاین. در ادامه هر دو روش را با هم بررسی می‌کنیم.

دریافت حضوری گواهینامه بین‌المللی

در روش حضوری، باید در ساعات اداری به مراکز اصلی یا یکی از نمایندگی‌های معتبر کانون جهان‌گردی و اتومبیل‌رانی جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنید. برای یافتن نزدیک‌ترین مرکز به محل سکونت خود، می‌توانید از سامانه gis.taci.ir استفاده کنید. پس از مراجعه به این مراکز و ارائه مدارک لازم برای اخذ گواهینامه بین‌المللی، مراحل دریافت تکمیل شده و در صورت واجد شرایط بودن گواهینامه شما در همان روز تایید می‌شود. به‌یاد داشته باشید که در هنگام مراجعه باید پیش‌نیازهای دریافت گواهینامه بین‌المللی مانند گواهینامه ملی را به همراه داشته باشید.

پس اگر گواهینامه ملی شما صادر نشده، لازم است که ابتدا پیگیری گواهینامه رانندگی خود را انجام دهید و سپس برای دریافت گواهینامه بین‌المللی اقدام کنید.

دریافت آنلاین گواهینامه بین‌المللی

کانون جهان‌گردی و اتومبیل‌رانی جمهوری اسلامی ایران امکان ثبت‌نام گواهینامه بین ‌المللی را به‌صورت آنلاین و از طریق وب‌سایت رسمی خود فراهم کرده است. از این رو قادر هستید که تمامی مراحل مانند ثبت‌نام و تکمیل فرم را از طریق این وب‌سایت انجام دهید. 

مراحل دریافت آنلاین گواهینامه بین‌المللی

• سامانه آنلاین: برای دریافت گواهینامه بین‌المللی به‌صورت آنلاین، ابتدا باید به سامانه shop.taci.ir مراجعه کنید. 
• ثبت‌نام: در این سامانه، اطلاعیه‌های مربوط به شرایط دریافت گواهینامه بین‌المللی قرار داده شده که باید ابتدا آنها را مطالعه و سپس ثبت‌نام کنید. 
• آپلود مدارک: پس از ثبت‌نام، باید وارد سامانه شده، قوانین مربوطه را مطالعه کرده و پس از موافقت با آن‌ها، مدارک خواسته‌شده را آپلود کنید.
• بارگذاری مدارک: سپس فرم‌های مربوطه را به زبان‌های خواسته شده تکمیل کرده و پس از آن، روی دکمه بارگذاری مدارک کلیک کنید. 
• صدور گواهینامه: پس از بارگذاری مدارک لازم گواهینامه بین‌المللی، این مدارک توسط کارشناسان بررسی شده و در صورت واجد شرایط بودن گواهینامه شما صادر می‌شود. 

مدت زمان صدور گواهینامه بین المللی از طریق این روش ۷ روز کاری است که با توجه به زمان‌بندی سفر خود می‌توانید این مراحل را پیش از سفر انجام دهید. به‌یاد داشته باشید که در هنگام ثبت‌نام آنلاین امکان بررسی مدارک مورد نیاز برای تایید گواهینامه ملی وجود نداشته و مواردی مانند نحوه استعلام نمره منفی و بررسی اعتبار گواهینامه ملی خود را باید از طریق درگاه‌های دیگر انجام دهید.

انتخاب نحوه ارسال گواهینامه

پس از پرداخت هزینه دریافت گواهینامه بین‌المللی، نوبت به انتخاب روش ارسال می‌رسد. سه روش ارسال با پست، مراجعه حضوری و یا ارسال از طریق پیک (مخصوص شهروندان تهران) وجود دارد که بسته به شرایط خود امکان انتخاب یکی از آنها را دارید.

مقایسه دو روش دریافت گواهینامه بین‌المللی

مزیت روش حضوری در سرعت دریافت گواهینامه بین‌المللی است. به این صورت که پس از ثبت درخواست حضوری، می‌توانید ظرف یک‌ساعت گواهینامه خود را دریافت کنید. اما در روش آنلاین، گواهینامه بین‌المللی شما با توجه به روش انتخابی برای ارسال، بین ۳ تا ۷ روز بعد به دست شما خواهد رسید. این دو روش به متقاضیان امکان می‌دهد که براساس شرایط و نیاز خود، سریع‌ترین یا راحت‌ترین مسیر را برای دریافت گواهینامه بین‌المللی انتخاب کنند.

هزینه‌ها و مدت زمان صدور گواهینامه بین‌المللی

هزینه دریافت گواهینامه بین‌المللی بستگی به چندین عامل دارد. اصلی‌ترین عامل، مدت اعتبار گواهینامه بین‌المللی است. معمولا این گواهینامه به‌صورت یک‌ساله و سه‌ساله صادر می‌شود. هزینه گواهینامه یک ساله هم طبق عرف کمتر از گواهینامه سه ساله است. همچنین کشور مقصد هم در هزینه دریافت گواهینامه بین‌المللی تاثیرگذار باشد. برخی از کشورها ممکن است هزینه‌های اضافی برای تایید یا ترجمه گواهینامه ملی داشته باشند. 

در ادامه جدول هزینه‌ دریافت گواهینامه بین‌المللی که مورد تایید کانون جهان‌گردی و اتومبیل‌رانی جمهوری اسلامی ایران هم رسیده قرار داده شده است. این قیمت‌ها از تاریخ ۱۴۰۲/۰۲/۲۳ در تمامی نمایندگی‌های کانون جهان‌گردی و اتومبیل‌رانی در سراسر کشور، اجرایی شده است.

کشورهای معتبر برای گواهینامه بین‌المللی

همان‌طور که اشاره شد، گواهینامه بین‌المللی رانندگی در ۱۹۶ کشور عضو اتحادیه جهانی اتومبیل‌رانی و جهان‌گردی اعتبار دارد. این کشورها به افرادی که گواهینامه بین‌المللی دریافت کرده‌اند، اجازه رانندگی در جاده‌ها و خیابان‌های خود را می‌دهند. همچنین، این گواهینامه به دارندگان آن امکان می‌دهد با ماشین شخصی خود به این کشورها سفر کرده و به راحتی رانندگی کنند. 

گواهینامه رانندگی بین‌المللی در دو نوع یک‌ساله و سه‌ساله ارائه می‌شود که هر دو به افراد اجازه می‌دهند تا در کشورهای عضو کنوانسیون‌های بین‌المللی ژنو ۱۹۴۹ و وین ۱۹۶۸ رانندگی کنند. در این بخش، به توضیح این دو نوع گواهینامه و شرایط آن‌ها پرداخته خواهد شد:

گواهینامه رانندگی بین‌المللی یک‌ساله

این گواهینامه براساس کنوانسیون‌های ژنو ۱۹۴۹ و وین ۱۹۶۸ با اعتبار یک سال صادر می‌شود. دارندگان گواهینامه ملی با اعتبار حداقل ۳۳ روز (برای کنوانسیون ۱۹۴۹) و حداقل یک سال (برای کنوانسیون ۱۹۶۸) می‌توانند برای این نوع گواهینامه درخواست دهند. پس اگر مدت زمان گواهینامه ملی شما برای دریافت گواهینامه بین‌المللی کافی نیست، باید ابتدا نحوه تمدید گواهینامه را بررسی کنید. 

این سند به‌عنوان ترجمه رسمی گواهینامه‌های ملی پایه یک، پایه دو، پایه سه و موتورسیکلت معتبر است. همچنین، صفحات داخلی آن به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، روسی، اسپانیایی، عربی، آلمانی و چینی ترجمه شده تا استفاده در کشورهای گوناگون را تسهیل کند. نکته مهم در مورد گواهینامه بین‌المللی این است که این گواهی در کشوری که صادر شده اعتبار نداشته و تنها در کشورهای خارجی قابل استفاده است. علاوه‌بر این دارندگان باید به قوانین و مقررات رانندگی کشور مقصد پایبند باشند.

گواهینامه رانندگی بین‌المللی سه‌ساله

این نوع گواهینامه با اعتبار سه سال، تنها براساس کنوانسیون وین ۱۹۶۸ صادر می‌شود. شرط اصلی برای دریافت این گواهینامه، داشتن گواهینامه ملی با اعتبار حداقل سه سال است. مشابه گواهینامه یک‌ساله، این سند هم معادل ترجمه رسمی گواهینامه‌های ملی پایه یک، پایه دو، پایه سه و موتورسیکلت است. صفحات داخلی آن هم به همان ۷ زبان زنده دنیا ترجمه شده‌اند. 

همان‌طور که در گواهینامه یک‌ساله ذکر شد، این گواهینامه هم در کشوری که صادر شده فاقد اعتبار بوده و باید در کشورهای مقصد براساس قوانین محلی رانندگی مورد استفاده قرار گیرد. این دو نوع گواهینامه برای افرادی که قصد سفر به خارج از کشور دارند و نیازمند به رانندگی هستند، یک گزینه مناسب و قانونی فراهم می‌کنند.

چرا گواهینامه رانندگی بین‌المللی؟

دریافت گواهینامه بین‌المللی برای افرادی که قصد دارند با وسیله نقلیه شخصی به خارج از کشور سفر کرده یا در خارج از کشور رانندگی کنند، یکی از ضروری‌ترین مراحل پیش از سفر است. این گواهینامه به شما امکان می‌دهد تا بدون نیاز به شرکت در آزمون‌های محلی کشور مقصد، با خودروی شخصی یا اجاره‌ای رانندگی کنید. 

گواهینامه بین‌المللی در ۱۹۶ کشور عضو اتحادیه جهانی اتومبیل‌رانی و جهان‌گردی از جمله کشورهای همسایه ایران نظیر ترکیه، ارمنستان، آذربایجان، گرجستان و امارات متحده عربی  اعتبار دارد. به‌یاد داشته باشید که گواهینامه بین‌المللی معادل ترجمه رسمی گواهینامه ملی شما بوده و تنها با همراه داشتن گواهینامه ملی معتبر است.