ناترازی انرژی در سال‌های اخیر باعث قطعی‌های مکرر برق در استان تهران و سایر استان‌های کشورمان شده است. از افزایش جمعیت، رشد صنعتی و عدم سرمایه‌گذاری مناسب به عنوان مسببین قطعی برق یاد میشود. در این شرایط، صرفهجویی در مصرف برق، نه‌تنها به مدیریت بحران انرژی کمک خواهد کرد، بلکه در کاهش فشار بر شبکه برق و جلوگیری از خاموشی‌های گسترده هم تاثیرگذار است. به‌ویژه آن‌که پیش‌بینی میشود این قطعی‌ها در فصول گرم به ویژه در تابستان، بیشتر شوند. صرفهجویی و استفاده از لوازم با مصرف بهینه، نه‌تنها صرفه اقتصادی برای خانواده‌ها دارد، بلکه به گذار از ناترازی فعلی انرژی هم کمک میکند. در این مقاله از مجله تاپ، به بررسی دلایل و روش‌های صرفهجویی در مصرف برق خواهیم پرداخت و نقش دولت و مردم را در این زمینه بررسی می‌کنیم.
چرا باید در مصرف برق صرفهجویی کرد؟
صرفهجویی در مصرف برق توسط شهروندان، تاثیر به‌سزایی در کنترل ناترازی و عبور از شرایط فعلی قطعی برق دارد. با کاهش مصرف انرژی، فشار کمتری به شبکه برق وارد شده و پایداری شبکه برق‌رسانی بالا می‌رود. در نتیجه این اعمال، احتمال بروز خاموشی برق تهران و سایر شهرهای کشور کاهش می‌یابد. هم‌چنین کاهش مصرف برق به کاهش هزینه‌های مالی خانوارها هم کمک خواهد کرد. خاموشی‌های مکرر و ناگهانی، جدا از آسیب به برنامه‌ریزی‌های فرد و مختل شدن جریان کار به لوازم برقی هم آسیب تدریجی وارد میکند.
این امر، هزینه‌های جانبی دیگری را بر دوش افراد تحمیل میکند. در نظر داشته باشید که صرفهجویی در مصرف برق به‌منظور حفظ منابع طبیعی و محیط‌زیست اهمیت دارد. به‌گونه‌ای که با کاهش مصرف انرژی‌های غیرتجدیدپذیر، آسیب به اکوسیستم‌های طبیعی کمتر خواهد شد.
عدم صرفهجویی در مصرف برق چه مشکلاتی به‌همراه دارد؟
اگر افراد در مصرف برق صرفهجویی نکنند، ممکن است با مشکلات آنی یا تدریجی روبرو شوند. یکی از بزرگترین مشکلات آنی که در عملکرد کسب‌وکارها و کیفیت زندگی نقش مخرب دارد، افزایش وقوع خاموشی‌های ناگهانی و قطعی برق است. این خاموشی‌ها به‌ویژه در تابستان، شرایط کاری مردم را سخت می‌کنند. علاوه‌بر این، مصرف بی‌رویه برق به‌طور مستقیم بر کارکرد صنایع، تجارت و حتی سیستم‌های خدماتی تاثیر منفی خواهد گذاشت. از سوی دیگر، همان‌طور که پیش از این گفته شد، لوازم برقی خانگی از جمله تلویزیون، لپ‌تاپ و یخچال در صورت تکرار قطع ناگهانی ولتاژ در معرض آسیب‌های جدی قرار می‌گیرند.
راه‌حل‌های دولت برای مدیریت مصرف برق چیست؟
دولت ایران برای مدیریت مصرف برق و کاهش ناترازی انرژی، مجموعه‌ای از راهکارها را در پیش گرفته است:
- تعدیل قیمت و حذف یارانه‌ها: یکی از اقدامات اساسی، عرضه گاز و برق به قیمت آزاد و حذف یارانه‌ها برای مصارف بالاتر از الگوی تعیین‌شده است. این سیاست با هدف تشویق مصرف‌کنندگان به بهینه‌سازی مصرف و جلوگیری از اسراف اجرا میشود.
- اجرای برنامه‌های مدیریت مصرف: دولت، برنامه‌های زمان‌بندی‌شده‌ای برای مدیریت مصرف برق در ساعات اوج مصرف اجرا میکند. به‌عنوان مثال، در برخی مناطق، محدودیت‌های مصرف برق یک یا دو ساعته و در بازه‌ای مشخص از روز اعمال خواهد شد تا از فشار بر شبکه برق کاسته شود.
- حمایت از افزایش تولید انرژی: دولت با پشتیبانی از وزارت نیرو به توسعه و احداث نیروگاههای جدید و ارتقای ظرفیت نیروگاههای موجود می‌پردازد تا تولید برق افزایش یافته و نیازهای روبه‌رشد مصرف‌کنندگان تامین شود.
- فرهنگ‌سازی و آموزش: ترویج فرهنگ مصرف بهینه انرژی از طریق آموزش‌های عمومی، رسانه‌ها و نهادهای آموزشی از دیگر راهکارهای دولت برای کاهش مصرف برق است. این اقدامات با هدف افزایش آگاهی عمومی و تغییر الگوهای مصرف انجام میشود.
این مجموعه اقدامات در کنار همکاری و همراهی مردم در پرداخت قبض برق و صرفهجویی، منجر به بهبود مدیریت مصرف و کاهش خاموشی برق تهران و سراسر کشور خواهد شد.
نحوه اطلاع از خاموشی‌های منظم برق تهران و سایر شهرها
برای جلوگیری از مشکلات ناشی از قطعی برق، اطلاع از خاموشی‌های منظم برق ضروری است. این اطلاعات معمولا از طریق اپلیکیشن‌ها، سایت‌های اینترنتی و وب‌سایت رسمی شرکت توزیع برق به مردم اعلام میشود. برای آگاهی از برنامه قطعی برق تهران و دیگر شهرها می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
- وب‌سایت سامانه هوشمند فوریت‌های شرکت توزیع برق تهران بزرگ: با مراجعه به این سامانه، می‌توانید اطلاعات مربوط به خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده را دریافت کنید. پس از ورود به این سامانه باید شناسه قبض، آدرس یا منطقه خود را در کادر مربوطه وارد کنید تا جدول خاموشی برای شما نمایش داده شود.
- اپلیکیشن و وب‌سایت برق من: یکی دیگر از راه‌های مطلع‌شدن از جدول خاموشی، مراجعه به وب‌سایت یا اپلیکیشن برق من است. در این وب‌سایت و اپلیکیشن، بخشی مربوط به جداول خاموشی شهرهای گوناگون قرار داده شده است.
- تماس با سامانه ۱۲۱: سامانه ۱۲۱ یک سامانه گویا است که برنامه خاموشی را با توجه به شناسه قبض شما اعلام خواهد کرد. برای استفاده از این سامانه ابتدا با شماره ۱۲۱ تماس گرفته و سپس عدد ۴ را اعلام کنید. در مرحله بعد باید شناسه ۱۳ رقمی قبض را وارد کنید تا خاموشی‌های احتمالی به شما اعلام شود.
- استفاده از کد دستوری USSD: ابتدا کد دستوری #۱۲۱*۵۰۰* را وارد کرده و سپس گزینه دوم را انتخاب کنید. پس از آن شناسه قبض خواسته شده را ثبت کنید تا جدول خاموشی برای شما پیامک شود.
حتما پیش از مراجعه به هر سامانه‌ای، مطلب نحوه پرداخت قبوض را خوانده و از نحوه پیدا کردن شناسه قبض مطلع شوید.
چگونه مصرف برق را کاهش دهیم؟
برای کاهش مصرف برق، باید تغییرات ساده و موثری در عادات روزانه ایجاد کرد. در ادامه تعدادی از این موارد را بررسی خواهیم کرد:
- از لوازم خانگی کم‌مصرف استفاده کنید.
- خاموش کردن دستگاه‌هایی که استفاده نمی‌شوند، در کاهش مصرف برق موثر است.
- کاهش دمای ترموستات کولر و یخچال به دماهای مناسب، مصرف برق را کاهش می‌دهد.
- در هنگام انتخاب لوازم خانگی، لوازمی با برچسب انرژی A یا A+ را برای مصرف بهینه در نظر بگیرید.
- در ساعات روز از نور خورشید به‌جای لامپ‌های برق استفاده کنید.
- از سیستم‌های برق هوشمند هم برای کمک به مصرف بهینه انرژی براساس زمان‌ها و نیازهای مختلف استفاده کنید.
این تغییرات ساده هم به کاهش مصرف برق کمک خواهند کرد و هم باعث کاهش احتمال خاموشی‌ها و قطعی برق می‌شوند.
آیا خاموشی‌های منظم برق ادامه‌دار خواهد بود؟
با توجه به افزایش مصرف برق و مشکلات موجود در شبکه توزیع، احتمالا خاموشی‌های منظم برق در آینده نیز ادامه‌دار خواهد بود. قطعی برق، به‌طور ویژه در فصل تابستان که مصرف برق به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد، بیشتر خواهد بود.
بنابراین، توصیه میشود که مردم برای جلوگیری از مشکلات بیشتر به صرفهجویی در مصرف برق توجه ویژه‌ای داشته باشند. از سوی دیگر، دولت باید با سرمایه‌گذاری کلان در ایجاد زیرساخت‌های جدید و مطابق با جمعیت و مصرف فعلی کشور در فرایندی چند ماهه بحران فعلی را رفع کند.
با توجه به مشکلات ناشی از خاموشی برق تهران و قطعی برق‌های مکرر، اهمیت صرفهجویی در مصرف انرژی بیشتر از همیشه احساس میشود. همکاری مردم با برنامه‌های مدیریت مصرف برق، میتواند از بروز خاموشی‌های گسترده جلوگیری کرده و به کاهش فشار بر شبکه برق کمک کند. با آگاهی از برنامه قطعی برق تهران و رعایت نکات ساده برای کاهش مصرف، می‌توان از این بحران عبور کرد.